Cao Thị Hồng ( bút danh: Cao Hồng, Anh Hồng) sinh ngày 20.5. 1968 quê gốc Sầm Sơn, Thanh Hoá. Tốt nghiệp Đại học Sư phạm Việt Bắc ngành Ngữ văn (1988); nhận học vị Thạc sĩ chuyên ngành Lý luận văn học tại Đại học Sư phạm Hà Nội (2002); nhận học vị Tiến sĩ chuyên ngành Lý luận văn học tại Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (2011). Hiện là Giảng viên, P.Trưởng phòng KH-CN&HTQT, Trường đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên.
Tác phẩm đã xuất bản:
In riêng:
- Mùa bánh kiến (tập thơ), Nxb. Thanh niên, Hà Nội, 2006.
- Một chặng đường đổi mới lý luận văn học Việt Nam (1986-2011), (Chuyên luận), Nxb. Hội Nhà văn, Hà Nội, 2011.
- Lý luận - phê bình văn học đổi mới & sáng tạo, (tiểu luận nghiên cứu & phê bình), Nxb. Hội Nhà văn, Hà Nội, 2013.
- Người đàn bà qua hai mùa tóc (tập thơ), Nxb. Hội Nhà văn, Hà Nội. 2014.
In chung:
- Văn học Việt Nam thế kỷ XX, lý luận - phê bình 1975 – 2000, Quyển 5, tập XIV, Nxb. Văn học, Hà Nội, 2010 (Đồng biên soạn).
- Nhìn lại Thơ mới và văn xuôi Tự lực văn đoàn, Nxb. Thanh niên, Hà Nội, 2013 (Đồng tác giả)
- Nhà văn Việt Nam hiện đại, Nxb. Hội Nhà văn, Hà Nội, Hà Nội, 2015 (Đồng tác giả)
- Phái đẹp, cuộc đời và cây bút ( Lý luận, phê bình, tập 2), Nxb. Hội Nhà văn, H.,2015.
(Đồng tác giả)
- Tuyển tập Lý luận - phê bình văn học Việt Nam ( 1945 – 2015) Nxb. Hội Nhà văn, H.,8/ 2015 ( Đồng tác giả)
- Đại thi hào dân tộc danh nhân văn hóa Nguyễn Du, Nxb.ĐHQG. TP Hồ Chí Minh, 12/ 2015 ( Đồng tác giả)
- Văn học Việt Nam và Nhật Bản trong bối cảnh toàn cầu hóa. Nxb.ĐHQG. TP Hồ Chí Minh, 12/ 2015 ( Đồng tác giả)
- Vấn đề đạo đức xã hội trong văn học, nghệ thuật hiện nay, HĐLLPBVHNTTW, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 12/2015 (Đồng tác giả)
- Phái đẹp, cuộc đời và cây bút ( Lý luận, phê bình, tập 3), Nxb. Hội Nhà văn, Hà Nội, 2016.
(Đồng tác giả)
- Xuân Diệu, Tác gia và di sản văn học, Nxb. ĐH Vinh, TP. Vinh, Nghệ An, 2016 ( Đồng tác giả)
Giải thưởng văn học:
- Giải thưởng (về lý luận phê bình văn học) của Uỷ ban Toàn quốc Liên hiệp các
Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam (2011, 2013) và một số giải thưởng khác của Hội VNNT tỉnh Thái Nguyên, UBND tỉnh Thái Nguyên.
ĐÊM MƯỜNG BI LẮNG NGHE
Đêm Mường Bi thăm thẳm...
nghe âm âm hơi thở rừng già
nghe mưa bụi thấm sâu từng thớ đất
mùa xuân về một nửa đã vội qua...
Nhà sàn nhỏ chìm trong sương ảo
huyền thoại đổ về... vang vọng cồng chiêng
giữa tan tác cuồng phong Hồng thủy
sự sống nảy mầm từ chồng chất đau thương...
Rễ cây lớn xuyên qua chín con sông, xuyên qua
mười ngọn núi
người đàn ông và người đàn bà Mường quấn quít nhau
dưới tán cây Bi
đất xứ lạ hóa quê hương máu thịt
thiêng liêng thay
thuở hồng hoang
yêu thương
dài như sợi rễ cây rừng...!
Đêm Mường Bi
thiết tha lời em hát
trong veo tiếng em cười
như thác nguồn đổ về ngàn suối
như sáo bầu réo rắt gọi ngàn mây...
Nghe văng vẳng nỗi buồn lạc về từ miền cổ tích
hoang hoải một cánh rừng
in dấu lên cái nhìn của Mẹ
hằn vết trong khóe mắt của Cha
vẫn tiếp tục đâu đây huyền thoại về đẻ đất và đẻ nước
cuộc sinh nở chưa tròn...
ôi! Những kiếp người dằng dặc mưu sinh...
Đêm Mường Bi...hơi rượu cần say quên lối
nghe mầm xuân khe khẽ trở mình
thương con đường mưa dầm trơn...em bước...
bỗng nghe mía ngọt dần...dẫu chẳng có heo may...
NGƯỜI ĐÀN BÀ TRÊN CAO NGUYÊN ĐÁ
Người đàn bà H’Mông lặng lẽ âm thầm
Đếm từng hạt đất màu treo trên từng kẽ đá
Hạt nào gieo ngô? Hạt nào trồng cải?
Hạt nào dành chiu chắt để mùa sau?
Người đàn bà H’Mông lặng lẽ cúi đầu
Những bước chân đi, chậm như ngàn mây kéo
Ngoảnh trước, trông sau: Đá ôm ấp đá
Đá mẹ, đá con lớp lớp, trùng trùng...
Oằn trên vai bao thác lũ, mưa rừng
Nắng hạ sém da, rét đông tê tái
Đôi chân trần vững chãi
Người đàn bà H’Mông
Tạc vào thiên nhiên dáng đứng:
Tay thoăn thoắt dệt tầm gai, ngóng đợi xuân về...
Cao nguyên đá lặng thinh
Không một thanh âm
Bạt ngàn màu xám...
Những bước chân, những bước chân, những bước chân...
Đá tai mèo tua tủa như chông
Người đàn bà H’Mông
Nhẫn nại
Âm thầm
Nâng niu từng hạt đất
Chắt chiu mầm sống
lớn lên...
NGƯỜI ĐÀN BÀ – NHỮNG GIẤC MƠ...
Người đàn bà qua hai mùa tóc
đối mắt nâu mang theo ánh nhìn của biển chiều đông
giông bão lật tung những giấc mơ chở đầy màu tro của đất
với tay, không kịp túm lại chút mong manh còn lại
mặt trời lẫn vào đêm...
Người đàn bà tự dắt tay mình bước qua định mệnh
từng nhích nhích hao mòn
từng ngón gầy xanh xao mỗi ngày bừng giấc mơ lạ lùng mê hoặc,
ngỡ chạm búp non...
Cánh rừng cô độc dát ánh vàng lấp lánh
lấp lóa những vệt sáng ma mị, đê mê
đường chân trời ngắn như sợi tóc đàn ông
án ngữ cả một biển khổ đau ùa vào màu tóc đàn bà...
Thảng thốt rời trăng huyền thoại
người đàn bà níu mình trong cõi tạm
thấy bóng mình ôm trọn bóng mình
im lặng...
chỉ có tiếng sếu vọng ngang trời
như một dấu sắc chém thinh không
vụn vỡ
những giấc mơ
mang màu tro của đất.
CHIỀU ĐÔNG, ĐỒNG PHÚ THỌ
Phú Thọ mênh mông chiều tím biếc
sương giăng giăng choàng áo lụa núi xa xa…
đồng lúa cạn, rạn chân chim mùa cấy
mẹ bước trên đồng, mỗi bước mỗi kim châm…
Rét tái tê, lòng người tê tái…
mạ non tơ như trẻ mới chào đời
run rẩy khóc giữa đất trời nghiệt ngã
lúa oằn mình dưới trận trận phong ba…
Phú Thọ ơi! ngọn núi nào xanh nhất?
cánh đồng nào nuôi lớn những câu Xoan?
chàng Lang Liêu giờ có còn trăn trở
trời rất tròn, mà đất lại quá vuông…
Hạt lúa củ khoai bao ân tình kết đọng
muôn nhọc nhằn đánh đổi một niềm vui
giọt giọt đắng để kết tinh mật ngọt
hạnh phúc nào chẳng phải nước mắt rơi…
Rét tái tê, lòng người tê tái…
những vụ mùa Mẹ gồng gánh trên vai
đất vua Hùng, một chiều đông trở gió
những cánh đồng đau nhói giấc mơ tôi…
KHÚC CA VỀ NHỮNG DẤU CHÂN
Hoang hoải triền sông
hoa Cúc dại …
tiếng Đỗ Quyên khắc khoải,
dấu chân về...
sông Đơ ơi cát khoả trắng đôi bờ
núi Trường Lệ đổ hoài bao nhiêu lệ?
Làng chài nhỏ nghiêng nghiêng,
cài niềm vui nỗi buồn nghìn năm vào sóng bể.
người đàn ông vạm vỡ hoá thân thành hòn Trống,
người đàn bà dẻo dai hoá thân thành hòn Mái,
quấn quýt nhau, bao tiếng khóc chào đời ...
Muôn dấu chân đi, về...
dấu chân in hoa lên đá
dấu chân lấp loá biển khơi
dấu chân mang tiểu sử một kiếp người
dấu chân lung linh hào quang huyền thoại...
nội ơi!
dấu chân nào của nội
trong đêm biển cả tan hoang...
chỉ có dấu chân đi không thấy dấu chân về?
Những em bé lớn lên
chạy đôi chân trần trên gió nắng quê hương
những dấu chân nối tiếp dấu chân
về nơi đất trời là một đường kẻ chỉ.
Làng chài nhỏ, dừa xiêu xiêu bóng đổ
biển cả ồn ào ... mây vẫn trắng... như xưa.
Và dấu chân lại nối tiếp dấu chân...
sóng đau đáu, cồn cào, khao khát...
ơi! Dã Tràng vô tư lông bông trên cát
có nghe chiều nay trong lời ca biển hát
một nốt trầm chao sóng cả đại dương ?...
MƠ VỀ THÁI NGUYÊN
Trở về bên cầu Gia Bẩy
ngắm sao rơi rơi phía cuối trời ...
sông mê mải hút về miền vô tận
bên lở, bên bồi sóng soãi ngủ quên đêm…
Góc chợ Đồng Quang, đường Lương Ngọc Quyến
ngõ nhỏ, nhà tôi - ai sớm tối đi về?
và mẹ, và em - những gánh gồng, gồng gánh...
lui cui một ngày- ngẩng mặt đã hoàng hôn!
Mơ được đón con tan trường mỗi buổi
áo trắng, váy xanh, tóc tết nơ hồng.
rồi chen chúc trong dòng người tất bật
mua mớ rau xanh, thơm khói lam chiều...
Một ly nâu, giọt giọt đắng,... thời gian...
kỷ niệm ơi, chất chồng thêm kỷ niệm!
bè bạn đó - một thời hồng trang vở
giờ ở nơi đâu?
Ôi! những giấc mơ bé bỏng như hạt lúa
nuôi ta mỗi ngày thêm nhân hậu vị tha
những giấc mơ ùa về như lửa
đốt tim ta nồng nàn…
